,

,

Η ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΥ ΛΕΛΑΝΤ ΣΤΟΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΒΟΡΕΙΟΗΠΕΙΡΩΤΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ ΣΤΙΣ 4 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 1940 ΚΑΙ Ο ΥΜΝΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΑ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗ ΚΑΙ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΟ

Γράφει ὁ Αθανάσιος Δέμος

……….Νέα Ὑόρκη, 4 Δεκεμβρίου 1940:  Ἕνας ἀπὸ τοὺς διάσημους τότε δημοσιογράφους, ὁ Ἀμερικανὸς Λέλαντ Στόου, ἀπεσταλμένος τῆς ἐφημερίδος «Ἡμερήσια Νέα τοῦ Σικάγο» στὸ βορειοηπειρωτικὸ μέτωπο, τηλεγραφεῖ τὴν παρακάτω ἀνταπόκριση γιὰ τὸν Ἑλληνικὸ Στρατὸ καὶ τὸν Ἕλληνα στρατιώτη:

……….«…Μετὰ ἀπὸ δέκα ἡμέρες ἀκατάπαυστη περιοδεία, συνήθως μὲ αὐτοκίνητο, κάποτε καβάλα σὲ ἄλογα, κάπου καμμιὰ φορὰ μὲ τὰ πόδια, ἀνάμεσα σὲ ὀλισθηρὴ λάσπη ὁλίγων χιλιομέτρων, ἔχουμε ἐπισκεφθεῖ ὅλους τοὺς πολεμικοὺς τομεῖς, ἀπὸ τὴν Κέρκυρα καὶ τὴν νότια παραλία μέχρι τὶς ὄχθες τῆς λίμνης Ἀχρίδος, ποὺ βρίσκονται περίπου 250 μίλια πρὸς τὰ βόρεια.

……….Ὁ Ἑδμόντ Στῆβεν τοῦ «Χριστιανικοῦ Μυνήτορα» καὶ ὁ ὑποφαινόμενος, εἴμαστε οἱ μόνοι ἀπεσταλμένοι, ποὺ διανύσαμε αὐτὸ τὸ ἄγριο, αὐτὸ τὸ ἀπίστευτα ὀρεινὸ πολεμικὸ θέατρο τῆς Βορείου Ἠπείρου, ἀπὸ τὸ ἕνα ἄκρο μέχρι τὸ ἄλλο.

……….Εἴδαμε τὰ ἑλληνικὰ στρατεύματα κάτω ἀπὸ κάθε εἴδους συνθῆκες καὶ τὰ εἴδαμε νὰ κινοῦνται πάντοτε πρὸς τὰ ἐμπρός. Γι’ αὐτὸ νομίζω ὅτι μποροῦμε νὰ ἐξετάσουμε τί εἴδους στρατὸς εἶναι στὴν πραγματικότητα ΑΥΤΟΣ Ο ΑΠΙΣΤΕΥΤΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ!..

……….Κατὰ πρῶτον, τὸ ἐξωτερικὸ τῶν Ἑλλήνων στρατιωτῶν εἶναι κάπως ἀπατηλό. Εἶναι μικρόσωμοι ἄνδρες, τῶν ὁποίων τὸ ὕψος μόλις ὑπερβαίνει κατὰ μέσον ὅρον τοὺς πέντε πόδας καὶ οἱ περισσότεροι ἀπὸ αὐτοὺς φαίνονται σὰν νὰ εἶναι οἱ στολὲς τους κατὰ ἕνα ἤ δύο μεγέθη μεγαλύτερες τοῦ δέοντος. Ἐκ πρώτης ὄψεως θὰ ἐνόμιζε κανεὶς ὅτι πρόκειται περὶ τυχαίας συνάξεως, ἀκούοντας δὲ τὶς ζωηρὲς συζητήσεις τους, θὰ μποροῦσε νὰ ὑποψιαστῇ ὅτι εἶναι ἀνίκανοι γιὰ μία καλὰ ὀργανωμένη προσπάθεια.

……….Γρήγορα ὅμως, ἀνακαλύπτεται ὅτι αὐτοὶ οἱ ἀπροσδιορίστου ἐμφανίσεως Ἕλληνες στρατιῶτες, εἶναι καταπληκτικὰ ἱκανοὶ καὶ ἀποδοτικοί. Κάτω ἀπὸ τὴν ἐπιφάνεια τῶν χειρονομιῶν, ποὺ φαίνονται σὰν ἔνδειξη συγχύσεως, κάνουν τὴν δουλειᾶ τους περίφημα καὶ δὲν ἀναγνωρίζουν ἐμπόδια. Οἱ Φινλανδοὶ στρατιῶτες ἦσαν πολὺ ἐπιβλητικότεροι στὴν ὄψη, ἀλλὰ αὐτοὶ οἱ [] νευρῶδεις, μικρόσωμοι  Ἕλληνες, ἔχουν τὸ ἴδιο καταπληκτικὸ σθένος καὶ ἀντοχὴ καὶ θέληση νὰ νικήσουν.

……….Ποτὲ δὲν περίμενα ὅτι θὰ ἔβλεπα ἄλλον στρατό, ὁ ὁποῖος θὰ μποροῦσε νὰ ἀνθέξῃ στὴν σύγκριση ἀνδρὸς πρὸς ἄνδρα μὲ τοὺς Φινλανδοῦς πολεμιστές. Ἕναν τέτοιο στρατὸ ὅμως, εὑρῆκα στὴν Ἑλλάδα. Ποτὲ δὲν εἶδα στρατιῶτες οἱ ὁποῖοι νὰ «γλεντοῦν» τὸν πόλεμο καὶ τὶς κακουχίες του, ὅσο αὐτοὶ οἱ μικροκαμωμένοι ζωηροὶ  Ἕλληνες. Εἶναι οἱ πιὸ πρόσχαροι μαχητὲς ποὺ σᾶς εἶναι δυνατὸ νὰ φαντασθεῖτε.

……….Ὅπου καὶ ἄν πηγαίναμε, συναντούσαμε λασπωμένους, γελαστοὺς ἄνδρες. Ὕστερα ἀπὸ ὁλόκληρων νυκτῶν συνεχεῖς πορεῖες ἐπάνω σὲ ἐξαντλητικοὺς ὀρεινοὺς δρόμους, οἱ Ἕλληνες στρατιῶτες φωνάζουν καὶ σᾶς χαιρετοῦν μὲ γέλια στὸ πέρασμά σας. Καθὼς προχωροῦν ἀργὰ μὲ βροχὴ καβάλα σὲ μουλάρια, θὰ σᾶς φωνάξουν «μακαρόνι» καὶ θὰ χειρονομήσουν μὲ νόημα, γιὰ νὰ δείξουν τί θὰ κάνουν στοὺς Ἰταλοὺς ὅταν τοὺς προφθάσουν…

……….Οἱ χειρονομίες τους εἶναι ἀριστουργήματα μιμικῆς, ποὺ συνοδεύονται πάντοτε ἀπὸ διαβολικούς, ἀλλά καλόψυχους καγχασμούς. Ἀσφαλῶς αὐτὸς ὁ Ἑλληνικὸς στρατὸς σήμερα, εἶναι ὁ στρατὸς μὲ τὸ ὑψηλότερο ἠθικὸ στὸν κόσμο, παρὰ τὴν λάσπη, τὴν βροχὴ καὶ τὰ χιόνια, παρὰ τὶς ἑκατοντᾶδες στενοποὺς (μονοπάτια), γκρεμοὺς καὶ κορυφὲς χιονοσκεπεῖς ποὺ πρέπει κάθε μέρα νὰ καταληφθοῦν. Εἶναι ἄνδρες μὲ σιδερένιους μῦς καὶ θερμὴ καρδιᾶ, αὐτὰ τὰ ταπεινᾶ, τὰ ἀνεπίδεικτα παιδιᾶ τῆς Ἑλλάδος καὶ κατακτοῦν τὴν καρδιᾶ σας, τόσο μὲ τὸ θάρρος τους, ὅσο καὶ μὲ τὸν αὐθορμητισμὸ τους.

……….Καταλαβαίνετε γιατὶ οἱ ἀξιωματικοὶ τους, ὁμιλοῦν γι’ αὐτοὺς μὲ ἥρεμη ὑπερηφάνεια. Προχθὲς ἐπεράσαμε πλάι ἀπὸ μία μακριὰ φάλαγγα στρατιωτῶν, οἱ ὁποῖοι ἐβάδιζαν μὲ δυνατὸ κρῦο καὶ βροχή. Ὁ ἀξιωματικός, μᾶς εἶπε ὅτι εἶχαν ξεκινήσει στὶς 6 μ.μ. τῆς προηγούμενης νύχτας καὶ εἶχαν συνεχίσει τὴν πορεία τους μέσα στὴν λάσπη, τὴν βροχὴ καὶ τελικὰ τὰ χιόνια, μέχρι τὶς 5 π.μ. Κατὰ τὶς ἔντεκα ἐκεῖνες ὧρες, οἱ ἄνδρες αὐτοὶ περπάτησαν 30 μίλια. Εἶχαν κοιμηθεῖ ἐπάνω σὲ ὑγρὸ χῶμα ἤ σὲ βράχους καὶ στὶς 2 π.μ. εἶχαν ἐπαναλάβει τὴν πορεία τους. «Εἶναι σπουδαῖοι στρατιῶτες», παρατήρησε ὁ ἀξιωματικός.

……….Τέτοια συμβαίνουν σὲ ὅλους τοὺς τομεῖς τῆς πολεμικῆς ζώνης, μήκους 250 μιλίων καὶ ὑποβοηθοῦν πολὺ τὴν ἐξήγηση τῶν ἀξιοσημείωτων ἄθλων τῶν Ἑλληνικῶν δυνάμεων σὲ διάστημα μικρότερο ἀπὸ 6 ἑβδομᾶδες πολέμου.

……….Ἐξ ἴσου σημαντικὴ ὅμως, εἶναι καὶ ἡ δύναμη τῆς ἡγεσίας τοῦ Ἑλληνικοῦ στρατοῦ. Ὅταν ἔλθετε σὲ στενὴ ἐπαφὴ μὲ τὶς μαχόμενες δυνάμεις, σχηματίζετε τὴν ἐντύπωση ὅτι ὅλη ἡ δράση ἀπὸ τὸ ἕνα ἄκρο τοῦ μετώπου στὸ ἄλλο, διευθύνεται μὲ βάση συγκεκριμένο σχέδιο καὶ ὅτι ἡ μεγάλη στρατηγικὴ ἱκανότητα τοῦ στρατηγοῦ Μεταξᾶ, δεσπόζει σὲ ὅλες τὶς φάσεις τῶν ἐπιχειρήσεων.

……….Ὁ νοῦς καὶ ἡ σθεναρὴ θέληση καὶ ἡ σταθερότητα τοῦ κ. Μεταξᾶ, εἶναι αἰσθητᾶ σὲ ὅλους τοὺς τομεῖς, ἐνῷ ἡ ὀργανωτικὴ ἱκανότητα καὶ ἡ τακτικὴ ἐπιδεξιότητα τοῦ Ἑλληνικοῦ Γενικοῦ Ἐπιτελείου, καταδεικνύονται σαφῶς ἀπὸ τὶς ἐπανειλημμένες νῖκες, οἱ ὁποῖες ἐπιτεύχθηκαν σὲ ἔδαφος σχεδὸν ἄβατο. Συνομιλήσαμε μὲ πέντε διαφορετικοὺς  Ἕλληνες στρατηγούς, σὲ ἰσάριθμους τομεῖς τοῦ Μετώπου.

……….Ἦταν ὅλοι ἐπιβλητικοὶ ἀξιωματικοί, εὐφυέστατοι, δραστήριοι, σθεναροί. Σχηματίζεις τὴν ἄμεση ἐντύπωση ὅτι οἱ στρατηγοὶ αὐτοὶ ξέρουν τὴν δουλειᾶ τους ἀπὸ ὅλες τὶς πλευρὲς της, καὶ εἶναι πεπεισμένοι στὴν χρησιμοποίηση τῶν δυνάμεών τους μὲ οἰκονομία, ἀλλὰ μὲ τὴν μεγαλύτερη δυνατὴ ἀποτελεσματικότητα.

……….Ἐὰν ἡ Ἰταλία ἔχει στρατηγοὺς σὰν αὐτοὺς τοὺς Ἕλληνες σωματάρχες καὶ μεράρχους, δὲν ὑπάρχει ἔνδειξη ὅτι ἔχουν φθάσει μέχρι αὐτὴ τὴν ὥρα στὸ Μέτωπο … Εἶναι ἀδύνατο νὰ μὴν καταλήξῃ κανεὶς στὸ συμπέρασμα, ὅτι τόσο οἱ Ἕλληνες στρατιωτικοὶ ἡγήτορες, ὅσο καὶ οἱ Ἕλληνες στρατιῶτες εἶχαν ὑποτιμηθεῖ πρὶν ἀπὸ τὴν ἔναρξη αὐτοῦ τοῦ πολέμου, τόσο σοβαρά, ὅσο χονδροειδῶς εἶχε ὑπερτιμηθεῖ ἡ ποιότητα τοῦ ἰταλικοῦ στρατοῦ…

……….Ἀπὸ τὴν ἑλληνικὴ πλευρᾶ, ὁ πόλεμος διεξάγεται ἀπὸ στρατεύματα, τὰ ὁποῖα ἀπὸ τὴν ἀνώτατη μέχρι τὴν κατώτατη βαθμίδα, συνωθοῦνται στὴν μεγάλη στρατιωτικὴ παράδοση τῆς Ἀρχαίας Ἑλλάδος.

……….Μὲ λογικὴ ἐνίσχυση, ὑπὸ μορφὴν πολεμικοῦ ὑλικοῦ, εἶναι δύσκολο νὰ προβλέψουμε ποῦ καὶ πότε θὰ σταματήσῃ ἡ Ἑλληνικὴ προέλαση στὴν ἀλβανία.  Ἀρχίζει νὰ φαίνεται ὅτι ὁ χειμῶνας εἶναι τὸ μόνο πρᾶγμα ποὺ θὰ μποροῦσε νὰ ἐπιβραδύνῃ τὴν προέλαση τῶν Ἑλλήνων.

……….Ἐν πάσῃ περιπτώσει, αὐτὸς ὁ μικρός, ἀλλὰ μαχητικὸς Ἑλληνικὸς στρατὸς εἶναι κάτι, ποὺ ἀξίζει νὰ ἰδῇ κανείς, κάτι ποὺ θὰ τὸ θυμᾶται κανεὶς γιὰ πολὺ καιρό. Ἐμεῖς ποὺ τὸν εἴδαμε, καταλαβαίνουμε γιατὶ ὁ Μουσολίνι δὲν θὰ μπορέσῃ νὰ τὸν λησμονήσῃ.

Εἶναι ἐπικίνδυνο νὰ περιφρονῇ κανεὶς στρατιῶτες σὰν τοὺς (…)  Ἕλληνες».

«Τὸ γένος βουλιαγμένο μὲς στὸν αἰῶνα
νὰ λυτρωθῇ μονάχο του μπορεῖ,
μὰ νὰ ξυπνήσῃ πρέπει ἡ πλέρια Μνήμη
βαθειᾶ του, ἀδάμαστη καὶ τρομερή.

Κανεὶς δὲ θὰ ξεφύγῃ τὴ γενιὰ του!
τὸ βάρος της θὰ σπάσῃ ὥς τὴ στιγμή,
ποὺ βγαίνοντας ἀπό τὴ λησμονιᾶ του,
στὸ φῶς ποὺ πιὰ δὲν στέκουν δισταγμοί».

Ἄγγελος Σικελιανός.

_________________________________________________________________

Σημείωσις τοῦ Ἀθανασίου Δέμου.

……….Εἶναι καταπληκτικὴ ἡ φυσικότητα, ἡ λιτότητα καὶ ἡ εἰλικρίνεια μὲ τὴν ὁποία περιγράφει ὁ Ἀμερικανὸς δημοσιογράφος τὸν Ἑλληνικὸ στρατό. Σὲ ὅσους ἀπὸ μᾶς ζήσαμε τὰ γεγονότα, ξυπνάει μέσα μας ἐπαγωγοὺς παραστάσεις ἀπὸ τὶς ἀξέχαστες, τὶς ὑπέροχες ἐκεῖνες ἡμέρες μὲ τὶς συγκλονιστικὲς στιγμές, ποὺ μᾶς κάνουν πραγματικὰ ὑπερήφανους…

……….Σὰν συμπλήρωμα στὰ παραπάνω, θὰ τονίσῳ ἕνα σημεῖο, γιὰ τὸ ὁποῖο δὲν κάνει λόγο ὁ Ἀμερικανὸς δημοσιογράφος. Πρόκειται γιὰ τὴν συμπεριφορὰ τῶν Ἑλλήνων στρατιωτῶν ἀπέναντι στοὺς χιλιᾶδες Ἰταλοὺς αἰχμαλώτους. Μοιράζονταν μαζὶ τους τὴν κουραμάνα (ψωμὶ) τους, ὅταν ἔβλεπαν ὅτι οἱ αἰχμάλωτοι πεινοῦσαν. Τοὺς συμπεριφέρονταν μὲ εὐγένεια καὶ φρόντιζαν τὰ τραύματά τους, ἄν ὑπῆρχαν.

……….Αὐτὸ θὰ πῇ πολιτισμένος στρατός. Τί νὰ πῇ κανεὶς γιὰ κείνους ποὺ ἐξοντώνουν ἑκατοντᾶδες αἰχμαλώτους…

____________________________________________

• ΠΗΓΗ: Ἡ καθημερινὴ ἐφημερίδα τῆς Ἠπείρου «Πρωινὸς Λόγος»

• Ἐπιμέλεια καὶ πολυτονισμὸς κειμένου: Ἑλληνικὸ Ἡμερολόγιο