,
,
Τὰ ἐρείπια τῆς ὁμογένειας τῆς Κωνσταντινουπόλεως.
Κείμενο τοῦ ἀρχισυντάκτη τῆς «Μακεδονίας» Γιάννη Ἰωαννίδη ποὺ δημοσιεύθηκε στὶς 18 Σεπτεμβρίου τοῦ 1955. Ὁ διαπρεπὴς ἐξ Ἀδριανουπόλεως δημοσιογράφος, ἦταν ἀπὸ τοὺς πρώτους ποὺ βρέθηκαν στὴν Κωνσταντινούπολη καὶ συνέβαλε στὸ νὰ ἀποκαλυφθῇ σὲ ὅλη του τὴν ἔκταση τὸ ὀργανωμένο ἔγκλημα κατὰ τῆν Ἑλλήνων.
Φρικτὴ εἰκῶν καταστροφῆς
Πεζῇ κατηυθύνθημεν δύο δημοσιογράφοι πρὸς τὸ ξενοδοχεῖον «Κονάκ», τὸ παλαιὸν «Τοκατλιάν» ἐπὶ τῆς Μεγάλης Ὁδοῦ τοῦ Πέραν. Ἡ καταστροφὴ εἶνε μεγαλυτέρα παρ’ ὅση τὴν ἐφανταζόμεθα. Τὰ μεγάλα καταστήματα ὑαλικῶν τῶν ἀδελφῶν Κύρκου -νομίζω- μὲ δύο πατώματα εἶνε κυριολεκτικῶς γυαλιὰ καρφιά. Τὸ καφενεῖον, εἰς τὴν ταράτσαν τῶν καταστημάτων τῆς ἁγίας Τριάδος, κυριολεκτικῶς τσακισμένον. Ἡ ἁγία Τριᾶς ὑψώνει καπνισμένα μαῦρα τὰ κωδωνοστάσιά της. Ὅλα τὰ καταστήματα τῆς Μεγάλης Ὁδοῦ τοῦ Πέραν, ὅλα γενικῶς τὰ ἑλληνικά, καὶ ἦσαν ὅλα ἑλληνικά, εἶνε κατεστραμμένα, ἄλλα μὲ χαίνοντα τὰ ρολά, ἄλλα προχείρως περιωρισμένα μὲ ξύλα καὶ σανίδια χιαστί ἐς τὴν πρόσοψιν, ἄλλα ἐντελῶς κενά. Τίποτε, τίποτε δὲν ὑπάρχει. Κατεστράφησαν καὶ τὰ ἐπιπλοπωλεῖα καὶ τὰ ραφεῖα καὶ τὰ κομμωτήρια καὶ τὰ ἰατρεῖα καὶ τὰ ὀδοντοϊατρεῖα ὅσα ἦσαν εἰς τὸν β΄καὶ τὸν γ΄ ὄροφον. Ἔτσι βλέπετε νὰ εἶνε ἄθικτος ὁ α΄ καὶ γ΄ ὄροφος διότι ἀνήκει εἰς τοῦρκον, ἀλλὰ νὰ εἶνε κατεστρεμμένος ὁ β΄ διότι ἀνήκει εἰς Ἕλληνα…
Καὶ ἐπειδή ὁλόκληρος σχεδὸν ἡ Μεγάλη Ὁδὸς κατείχετο ἀπὸ Ἑλληνας, εἶνε ζήτημα ἄν ὑπάρχουν τρία τοῖς ἑκατὸν καταστήματα σῶα…
Μὴ κλαῖτε γκιαούρηδες
Αἱ ἀρχαὶ ἔχουν δώσει διαταγὴν νὰ ἐπαναρχίσῃ ἡ ζωή. Νὰ καθαριστοῦν τὰ ὑπολείμματα τῶν ἐμπορευμάτων. Νὰ γίνουν τὰ ρολᾶ. Ἡ δημαρχία, μάλιστα, δαπάναις της, τὰ ἐπιδιορθώνει. Καὶ προκειμένου περὶ ἀποκαταστάσεως τῶν πραγμάτων εἰς τὴν προτέραν θέσιν – διὰ νὰ μὴ παρέχεται κακὴ ἐντύπωσις εἰς τοὺς ξένους τῶν συνεδρίων καὶ τῶν διασκέψεων, τοὺς οἰκονομολόγους καὶ τοὺς Βυζαντινολόγους – ἐπιτρέπεται ἀπεριορίστως ἡ ἐργασία τῶν ἐπισκευῶν καὶ τὴν Κυριακήν! Τὴν ἴδιαν ἡμέραν περιῆλθον ὅσας συνοικίας εἰμπόρεσα καὶ πεζῇ καὶ μὲ αὐτοκίνητον. Εἰς τὰ Σκαλάκια, διετηροῦντο ἀκόμη τὰ κατεστραμμένα ἐμπορεύματα εἰς τὸ κατάστρωμα τῆς ὁδοῦ, τὸ ὁποῖον καθιστοῦσαν ἀδιάβατον. Εἰς τὰ Σκαλάκια κατεστράφησαν ἰδίως πολλὰ ἐβραϊκὰ καταστήματα. Δὲν ἔγινε καμμιὰ διάκρισις μεταξὺ ἑλληνικῶν, ἐβραϊκῶν καὶ ἀρμενικῶν. Εἰς τὸν Γαλατά, κλαίει ἡ ψυχὴ τοῦ διαβάτου… Δὲν ἄφησαν οὔτε τὸ παραμικρὸν ρωμέικον κουρεῖον!
Εἰς τὰς συνοικίας τὰς ἀπομακρυσμένας, κατεστράφησαν τὰ σπίτια τῶν ὁμογενῶν. Οἱ τοῦρκοι εἰσήρχοντο μέσα εἰς τὸ σπίτι, ἐτσάκιζαν τὰ πάντα, ἀρχίζοντες ἀπὸ τὰ παράθυρα, ἀπὸ τὰ τραπέζια, ἀπὸ τὰ καθίσματα, ἀπὸ τοὺς λαμπτῆρας, ἀπὸ τὰ σκεύη τῆς κουζίνας, καὶ τελειώνοντες μὲ τὰ ἔπιπλα καὶ μὲ τὸ ἄνοιγμα τῶν σεντουκιῶν. Προῖκες κατεστρέφοντο, κομμάτι-κομμάτι, μὲ τὸ ψαλίδι. Καὶ εἰς πολλὰ σπίτια, ὅταν τὸ διαμέρισμα εὑρίσκετο εἰς ἄνω ὄροφον, ὅλα ἐρρίπτοντο ἀπὸ τὰ παράθυρα εἰς τὸν δρόμον, ὑπὸ τὰς οἰμωγᾶς τῶν ἐνοίκων.
-Μὴ κλαῖτε, γκιαούρηδες! Δὲν ἕχομεν διαταγὴν νὰ σᾶς σφάξωμεν τὴν φορὰν αὐτήν! Ἄλλη φορὰ θὰ γίνῃ καὶ αὐτό…
Ὁλοκληρωτικὴ καταστροφή
Ἡ διαταγὴ ἦτο νὰ εἶνε ὁλοκληρωτικὴ ἡ καταστροφὴ παντὸς ἑλληνικοῦ ἤ σχέσιν ἔχοντος μὲ τὴν Ἑλλάδα. Δι’ αὐτὸ καὶ ἡ προετοιμασία ὑπῆρξε πολύμηνος. Ψεύδεται ἡ τουρκικὴ κυβέρνησις ὅταν λέγη ὅτι τὰ γεγονότα τὴν αἰφνιδίασαν. Ποῦ εὑρῆκαν τοὺς καταλόγους τῶν καταστημάτων τὰ στίφη; Ποιὸς τὰ ὡργάνωσε; Ποιὸς τὰ ἐφόρτωσεν εἰς τὰ αὐτοκίνητα; Ποιὸς ἐφόρτωσεν εἰς τὰ φορτηγὰ τὰ ἐργαλεῖα τῆς καταστροφῆς; Οἱ κώδωνες ὡρισμένων ἐκκλησιῶν κατεβιβάσθησαν ἀπὸ τὰ ὕψη τῶν κωδωνοστασίων καὶ ἐρρίφθησαν εἰς τὴν θάλασσαν, μὲ κάθε ἄνεσιν. – Πῶς τὸ κατώρθωσαν αὐτό, ἐντὸς ὁλίγων λεπτῶν, μὲ ποία μέσα – μοῦ ἔλεγεν ἕνας ὁμογενής – ὅταν ἐμεῖς διὰ νὰ ἀναβιβάσωμεν τοὺς κώδωνας ἐκάμαμεν ἡμέρας. Εἰς πολλὰ παραλιακὰ προάστια, ὅπως εἰς τὸ Ὀρτάκιοϊ καὶ τὸ Ἀρναούτκιοϊ, τὸ περιεχόμενον τῶν ρωμέικων καταστημάτων ἐξεκενώθη εἰς τὴν θάλασσαν. Καὶ τί δὲν ἔβλεπες εἰς τὴν θάλασσαν! Περιουσίας ὁλοκλήρους. Ἔπιπλα βαρειᾶ, ψυγεῖα ἡλεκτρικά, θερμᾶστρες, πιάνα…
Διαβάστε ολόκληρο το κείμενο στο: http://www.e-istoria.com/