Το σύνταγμα Δωδεκανησίων Εθελοντών 

……….Με την έκρηξη τού ελληνοϊταλικού πολέμου το 1940 οι Δωδεκανήσιοι τόσο τής ελληνικής διασποράς, όσο και των ιδίων των νησιών, έσπευσαν με ενθουσιασμό να αγωνιστούν στο πλευρό των Ελλήνων και των συμμάχων.

……….Ταχύτατα συγκροτήθηκε το Δωδεκανησιακό σύνταγμα, και, έπειτα από ταχύρρυθμη εκπαίδευση στους στρατώνες τού Χαϊδαρίου Αττικής, αναχώρησε γιά το μέτωπο και μετά πολλές μετακινήσεις του σαν τμήμα τής 1ης μεραρχίας, πήρε μέρος στις επιχειρήσεις κατά των Γερμανών στο μακεδονικό μέτωπο και ειδικότερα στην περιοχή τής πεδιάδας τής Φλώρινας, σε συνεργασία με τμήματα Αυστραλών και Νεοζηλανδών.

……….Στην Αίγυπτο η κεντρική εκτελεστική επιτροπή των Δωδεκανησιακών εκεί οργανώσεων, έπειτα από συνεννόηση με το ελληνικό προξενείο τής Αλεξάνδρειας, συγκρότησε την «Δωδεκανησιακή φάλαγγα» από τους πρώτους 60 εθελοντές, που σύντομα αυξήθηκε και με άλλους, τιτλοφορήθηκε πρώτο Δωδεκανησιακό σύνταγμα και αργότερα πήρε μέρος στις μάχες τού Αλαμέιν και τού Ρίμινι. Στην Αίγυπτο επίσης η ίδια επιτροπή με έγγραφό της προς την αγγλική πρεσβεία τού Καΐρου στις 28 Αυγούστου 1940 έθεσε στην διάθεση τής Αγγλίας τις δυνάμεις και τις υπηρεσίες της.

……….Πολλοί, εξ άλλου, Δωδεκανήσιοι πολέμησαν στις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις και ανδραγάθησαν. Μνημονεύονται ιδιαίτερα ο ηρωικός ανθυπολοχαγός Αλέξανδρος Διάκος από την Χάλκη, που έπεσε πρώτος στην μάχη τής Πίνδου, ο επισμηναγός Παναγιώτης Ορφανίδης από την Κάρπαθο, ο Δημήτρης Δηλμπεράκης κ.ά.

……….Αλλά και πολλοί από αυτούς που έμειναν στα νησιά τους κατά την διάρκεια τού πολέμου πέρασαν οδυνηρές περιπέτειες, συνελήφθησαν και φυλακίστηκαν σαν ύποπτοι.

……….Η ιταλική κατοχή στα Δωδεκάνησα τερματίστηκε μετά την συνθηκολόγηση και την ανακωχή που υπέγραψε η Ιταλία το Σεπτέμβριο 1943. Τότε την ιταλική κατοχή διαδέχτηκε η γερμανική, που κράτησε ως τις 5 Μαΐου 1945. Μετά την συνθηκολόγηση τής Γερμανίας, τα Δωδεκάνησα πέρασαν στην αγγλική στρατιωτική διοίκηση, που κράτησε ως τις 31 Μαρτίου 1947, όποτε τα νησιά παραδόθηκαν από τους Βρετανούς στον ναύαρχο Ιωαννίδη και υψώθηκε η ελληνική σημαία σε εκτέλεση τής ειρήνης μεταξύ Ιταλίας και Ελλάδος – Συμμάχων τον Οκτώβριο τού 1946. Η πλήρης ενσωμάτωση των Δωδεκανήσων με την Ελλάδα πραγματοποιήθηκε στις 7 Μαρτίου 1948 και έκτοτε τα Δωδεκάνησα, έπειτα από πολύχρονες οδυνηρές περιπέτειες, αποτελούν αναπόσταστο τμήμα της Ελλάδος.

……….Μερικοί Δωδεκανήσιοι, εκκινήσαντες έκ τινος ελληνικού όρμου, απεβιβάσθησαν εις μίαν των δώδεκα ελληνικών νήσων, συνέλαβον ολόκληρον την φρουράν τού φυλακίου των καραμπινιέρων μετά τού οπλισμού των, επετέθησαν κατόπιν κατά τού ναυτικού φυλακίου τής ιδίας νησίδος, μέ αποτέλεσμα τον φόνον ενός βαθμοφόρου και δύο Ιταλών ακόμη, και επέστρεψαν μετά των αιχμαλώτων των εις το σημείον τής εξορμήσεώς των. Ιδού εις ακόμη ηρωισμός από τους αναριθμήτους τους οποίους οι Έλληνες γράφουν εις τας σελίδας τής νέας ιστορίας των. Αι δώδεκα Ελληνικαί νήσοι είναι Ελληνικαί και το κατόρθωμα των Ελλήνων Δωδεκανησίων εις το χώμα τής πατρίδος των, ενθουσιάζει και συγκινεί πάσαν ελληνικήν καρδίαν.

Εφ. Ο Τύπος, 19.11.1940